අප්‍ර‍තිකුල සංඥා වේශයෙන් කාමච්ඡන්දය වඤ්චා කෙරේ.
කෙස් ලොම් ආදී ශාරීරික කොට්ඨාසයන් ධාතු වශයෙන් සලකා භාවනා කරන්නා වූ යෝගාවචරයා හට එය දියුණු වූ පසු තමාගේ ශරීරයෙහි කෙස්, ලොම්, සොටු, මල මුත්‍රාදිය ද, අන්‍යයන්ගේ කෙස්, ලොම්, සොටු, මල මුත්‍රාදිය ද, පස් දිය ගස් ගල් ආදිය ද යන සියල්ල ම වෙනසක් නැතිව ධාතු සමූහ සැටියට ම පෙනෙන්නට වන්නේ ය. බාලයාගේ ද බාලිකාවගේ ද තරුණයාගේ ද තරුණියගේ ද මහල්ලා ගේ ද, මැහැල්ලගේ ද මළහුගේ ද ජීවත්වන්නහුගේ ද යන සෑම දෙනාගේ ම ශරීර, ධාතු සමූහ සැටියට ම ඔහුට පෙනෙන්නට වන්නේය. අන්‍යයන් පිළිකුල් කරන සෙම් සොටු මල මුත්‍රාදිය පිළිබඳවත් වෘද්ධ රෝගාතුරාදි පුද්ගලයන් ගැනවත් ඔහුට පිළිකුලක් නැත. එය අන්‍යයන් පිළිකුල් කරන වස්තූන් හා පුද්ගලයන් අප්‍ර‍තිකූලත්වයෙන් දන්නා ඥාන විශේෂයකි. එයට අප්‍ර‍තිකූල සංඥාව යැයි කියනු ලැබේ.
මෛත්‍රී කරුණා මුදිතෝපේක්ෂා යන බ්‍ර‍හ්මවිහාර ධර්මයන් වැඩූ තැනැත්තන් කෙරෙහි ද සත්ත්වයන් පිළිබඳ අප්‍ර‍තිකූල සංඥාව ඇතිවේ. අප්‍ර‍තිකූල සංඥා සංඛ්‍යාත ඒ ඥාන විශේෂය ඇති කර ගත් තැනැත්තා හට දොම්නසක් නැති වැ පිළිකුලක් නැති වැ මුව හැකිළවීමක් නො කොට අනුන් ගේ සෙම් සොටු මල මුත්‍රාදිය වුව ද පවිත්‍ර‍කළ හැකි ශක්තියක් ලැබේ. මල මුත්‍රා දී අපවිත්‍ර ද්‍ර‍ව්‍ය ඇති දුර්ගන්ධය හමන තැනක වුව ද කළ යුතු දෙයක් කළ හැකි ශක්තියක් ද පිළිකුල් කටයුතු මහල්ලකුට රෝගියකුට උවද උපස්ථාන කළ හැකි ශක්තියක් ද ලැබේ. අන්‍යයන් පිළිකුල් කරන පුද්ගලයන් හා වස්තූන් පිළිබඳ යම් කිසිවක් කිරීමෙන් ලාභ කීර්ති ප්‍ර‍ශංසා ලැබිය හැකි තැනදී සමහර විට ලාභාදිය පිළිබඳ ආශාව වූ කාමච්ඡන්දය අප්‍ර‍තිකූල සංඥා වේශයෙන් පහළ වේ. රාගයට වස්තු වන ඇතැම් පුද්ගලයන් පිළිබඳ වූ කාමච්ඡන්දය ද ඒ පුද්ගලයන් හා ඔවුන්ගේ අපවිත්‍ර ද්‍ර‍ව්‍යයන් පිළිකුල් නො කිරීම් වශයෙන් අප්‍ර‍තිකූල සංඥා වේශයෙන් පහළ වේ. ඒවාට අප්‍ර‍තිකූල සංඥාව යැයි ඒ පුද්ගලයෝ රැවටෙති.