(5) නිර්වේදානුදර්ශන ඥානය

ආදීනවානුදර්ශන ඥානයෙන් සංස්කාරයන්ගේ ආදීනව රාශිය නැවත නැවත බලන්නා වූ යෝගාවචරයා හට ඒ බැලීමෙන් සංස්කාරයන්ට හෙවත් සසරට කලකිරෙන්නා වූ නිර්වේදානුදර්ශන ඥානය උපදින්නේ ය. ඒ සඳහා කළ යුතු විශේෂ භාවනාවක් නැත. ආදීනවයන් මෙනෙහි කිරීමෙන් ම ඒ ඥානය ලැබෙන්නේ ය. එය ලත් කල්හි යෝගාවචරයා හට පක්ෂියකුට වනයෙහි හැසිරීමට මිස රනින් කළ කූඩුවක වත් විසීමට සතුටක් නො වන්නාක් මෙන් ද, මත්ස්‍යයකුට දියෙහි ම මිස ගොඩ සතුටක් ඇති නො වන්නාක් මෙන් ද, නගර වැසියකුට නගරයක ම මිස මිනිසකු දක්නට නො ලැබෙන වනයෙක සතුටක් ඇති නො වන්නාක් මෙන් ද, භවත්‍රයේ කිනම් තැනක් ගැන වත් සතුටක් ඇති නොවේ. ලෝකය ගැන කලකිරුණා වූ ඔහුගේ සිත භාවනාවෙහි ම ඇලෙන්නේ ය. ඔහුට සතුට පිණිස පවත්නා දෙය භාවනාව ම වන්නේ ය.