“කාමරාගව්‍යාපාදානං අනවසෙසප්පහාණාය පටිපන්නො පුග්ගලො අනාගාමිඵලසච්ඡිකිරියාය පටිපන්නො, යස්ස පුග්ගලස්ස කාමරාගව්‍යාපාදා අනවසෙසා පහීණා, අයං වුච්චති පුග්ගලො අනාගාමී.”
“කාමරාගව්‍යාපාදයන් නිරවශේෂයෙන් ප්‍රහාණය කිරීමට පිළිපන් පුද්ගල තෙමේ අනාගාමීඵලය සාක්ෂාත් කිරීම සඳහා පිළිපන්නේ වේ. යම් පුද්ගලයකු හට කාමරාග ව්‍යාපාදයෝ නිරවශේෂයෙන් ප්‍රහීණ ද ඒ පුද්ගල තෙමේ අනාගාමීයයි කියනු ලැබේය.” යනු ඉහත දැක්වූ පාඨයේ තේරුමය. අනාගාමී යන වචනයේ තේරුම ඉපදීම වශයෙන් නැවත කාමලෝකයට නො එන පුද්ගලයාය යනුයි. කාම ලෝකයේ වෙසෙන දෙව්මිනිස්සු කාමලෝකයේ දී අනාගාමී ඵලයට පැමිණෙති. ඔවුනට කාමරාගය සම්පූර්ණයෙන් ප්‍රහීණ බැවින් ඔවුහු නැවත කාමලෝකයෙහි නූපදිති. ඔවුනට රූපරාග, අරූපරාග, මාන, උද්ධච්ච, අවිජ්ජා යන උද්ධංභාගිය සංයෝජනයන් ඇති බැවින් ඔවුහු රූපාරූප භවයන්හි උපදිති.
අනාගාමී පුද්ගලයන්ගෙන් ඇතැම්හු අවිහ නම් වූ ශුද්ධාවාස භූමියෙහි ඉපද ඉපදීමට සමීප කාලයේ එහිදී අර්හත්වයට පැමිණ ක්ලේශ පරිනිර්වාණය කෙරෙති. ඇතැම්හු ආයුෂයාගේ මධ්‍යයෙහි අර්හත්වයට පැමිණ ක්ලේශ පරිනිර්වාණය කෙරෙති. ඇතැම්හු ආයුෂයාගේ මධ්‍යට නො පැමිණ අතර කාලයේදී ක්ලේශ පරිනිර්වාණය කෙරෙති. ඒ පුද්ගලයෝ තිදෙනා අන්තරා පරිනිබ්බායි නම් වෙති. ඇතැම්හු අවිහයෙහි ඉපද ආයුෂයාගේ මධ්‍යය පසු කොට කල්ප දහසක් වන ආයුෂයේ සවන සියයේ දී හෝ සත්වන සියයේ දී හෝ අටවන - නවවන - දසවන කල්ප ශතකවලදී හෝ අර්හත්වයට පැමිණ ක්ලේශපරිනිර්වාණය කෙරෙති. ඔවුහු උපහච්චපරිනිබ්බායි නම් වෙති. ඇතැම්හු අවිහයෝ කල්ප දහසක් වැස අතප්පයෙහි ඉපද එහි කල්ප දෙදහසක් වැස සුදර්ශයෙහි ඉපිද එහි කල්ප සාරදහසක් වැස සුදර්ශියෙහි ඉපද එහි කල්ප අට දහසක් වැස අකනිට්ඨයෙහි ඉපද එහිදී ක්ලේශ පරිනිර්වාණය කෙරෙති. ඔවුහු “උද්ධංසෝත අකනිට්ඨගාමි” නම් වෙති.
අනාගාමීන්ගෙන් ඇතැම්හු වඩා දුක් නො ගෙන අල්පෝත්සාහයකින් ම අර්හත්වයට පැමිණෙති. ඔවුහු “අසංඛාර පරිනිබ්බායි” නම් වෙති. ඇතැම්හු බොහෝ කල් වීර්‍ය්‍ය කොට බොහෝ දුක් ගෙන අර්හත්වයට පැමිණෙති. ඔවුහු “සසංඛාර පරිනිබ්බායි” නම් වේ.
අන්තරාපරිනිබ්බායි තිදෙනය, ආහච්චපරිනිබ්බායි නම් පුද්ගලයාය, උද්ධංසෝත අකනිට්ඨගාමි නම් පුද්ගලයාය යන අනාගාමීහු පස්දෙනා අසංඛාරපරිනිබ්බායි සසංඛාරපරිනිබ්බායි භේදයෙන් අවිහ භූමියෙහි දස දෙනෙක් වෙති. අතප්ප - සුදස්ස - සුදස්සී යන ශුද්ධාවාසභූමි තුනෙහි ද දස දෙන බැගින් වෙති. අකනිට්ඨ භූමියෙහි උද්ධංසෝත අකනිට්ඨගාමියකු නො ලැබෙන බැවින් අනාගාමීහු අට දෙනෙක් වෙති. මෙසේ ශුද්ධ වාස භූමි පසෙහි අනාගාමීහූ අට සාළිස් දෙනෙක් වෙති. මේ අනාගාමී පුද්ගල භේදය ය.