තව ද: අප බුදුන් එම පූර්වාරාමයෙහි දී රාහු අසුරේන්‍ද්‍ර සුමන සාමණේරාදීන්ගෙන් ලද නමස්කාර දහර භික්‍ෂු ප්‍රතිපත්ති පූජා කථා නම් කවර? යත්; මේ එහි පිළිවෙල කථාව ය:-
ඒ රාහු අසුරිඳු නම් මෙර පත්ලෙහි දසදහසක් යොදුන් අසුර භවනයෙහි වෙසෙයි. එ තෙමේ සාරදහස් අටසියයක් යොදුන් උස ඇත්තේ ය. පත්ලෙහි පටන් දනසන්ධියට එක් දහස් දෙසියයක් යොදුන. දන පටන් නාභියට එක්දහස් දෙසියක් යොදුන් උස ය. නාභියෙහි පටන් ගලසරට එක්දාස්දෙසියයක් යොදුන් උස ය. ගලසර පටන් ඉස් මුදුනට එක්දහස් දෙසියයක් යොදුන් උස ය. දකුණු උරවට පටන් වම් උරවටට එක්දහස් දෙසියයක් යොදුන. ඉසවට නවසියයක් යොදුන් පමණ ය. නළල තුන්සියයක් යොදුන් පමණ ය. බැමතුර පනස් යොදුන් පමණ ය. මුඛය දෙසියයක් යොදුන් පමණ ය. ගැඹුර තුන්සියයක් යොදුන් පමණ ය. අතුල් පතුල් පළල දෙසියයක් යොදුන් පමණ ය. ඇඟිලි පුරුක් පනස් පනස් යොදුන් පමණ ය. එකි එකි පියවර සත් සය පනස් යොදුන් දිග ය. රියන එක් දහස් දෙසියයක් යොදුන් දිගය. වියත සසියයක් යොදුන් දිග ය. එක ඇඟිල්ලෙන් හිරිමඬල සඳමඬල වසාගනි. මෙසේ වූ උස මහත ඇති හෙයින් “මෙ තුන්ලොව ම මට වඩා උස් මහත් කෙනෙක් නැතැ”යි අභිමාන ව බුදුන් කරා නො එළඹෙයි.
එක් කලෙක බණ අසා ගිය දෙවියෝ බුදුන්ගේ මහිම මෝ හට කියා තොයිත් බුදුන් කරා ගොස් බණ අසව යි කීහ. එ කල රාහු අසුරිඳු “තොපගේ බුදුහු කෙසේ වූ කෙනෙක් දැ”යි විචාළේ ය. අපගේ බුදුහු දොළොස් රියන් උස ඇති සේක. සරියන් බ්‍යාමප්‍රභා මඬුලු ඇති සේක. මෙසේ අටළොස්රියන් බුද්ධකායක් ඇතිසේක් වේදැයි කීහ. එ බසට රාහු අසුරිඳු සිනාසී “දොළොස් යොදුන් උස ඇති මහා බ්‍රහ්මයා පවා මාගේ දන අත්ගාපියන තරම් උස නැත්තේ ය. සදෙව් ලොව තුන්ගවු උස දෙවියෝ මාගේ අංගුලි පර්වතයක් පමණ උස නැතියහ. තොපගේ දොළොස් රියන් උස ඇති බුදුන් කරා ගොස් උන් කෙසේ වඳිම් දැ”යි කී ය. එ වේලෙහි දෙවියෝ “අසුර ය! තා සේ වූ අසුරයෝ සියෙක් දහසෙකුත් උනුන් පිට සිට බලා ත් අපගේ බුදුන්ගේ අනවලෝ මුදුන් දැක්ක නො හෙති”යි යනාදීන් බුදුගුණ කීහ. රාහු නම් අසුරිඳු එ බසට කිපී “මහණ භවත් ගෞතමයන් හා උස මහතට වාද කෙරෙමි”යි වාසි කියා බුදුන් කරා ආය.
එ දවස් මාගේ ස්වාමි දරුවෝ අරුණෝද්ගමන වේලෙහි මහා කරුණා සමාපත්තියෙන් නැගී ලොවට නුවණ නමැති දැල දමා වදාරා මේ රාහු අසුරිඳු එදා දැල බැඳෙන සේ දැක ඔහු උදෙසා බොහෝ සත්ත්‍වයන්ට අධිගමය වෙයි දැන අනඳ මහ තෙරුන් වහන්සේ කැඳවා “ආනන්‍ද ය! රාහු නම් අසුරිඳු උස මහතට මා හා වාදයට එමින් සිටියේ ය. සත්ත්‍වයන් වැදහොත් කල සියලු ඉරියව්වෙන් කුඩාව පෙනෙයි. එසේ හෙයින් ඔහු පෙරට වැදහෝනා කැමැත්තෙමි තෙලෙ උස් වූ යහනත් ඔසවා පියා බිම බුද්ධාසනයක් පනවාලව”යි වදාළ සේක. අනඳ මහතෙරුන් වහන්සේ එ කෙණෙහි එ යහන ඔසවා බුදුන්ට භූමිගත වූ යහනක් අතුළ සේක. ඉක්බිත්තෙන් ස්වාමිදරුවෝ දකුණුදිගට සිරස ලා, පෑල දිගට පිට ලා, පූර්වදිගට ශ්‍රී මුඛය ලා, උතුරු දිගට දෙපය ලා, ශ්‍රීපාද දෙක මතු මතුයෙහි තබාගෙන දක්‍ෂිණ ශ්‍රී හස්තය හිසට ලා ගෙන වාම හස්තය ශ්‍රී ශරීරය මතුයෙහි ප්‍රවාල සාගරයෙහි ගමන් ගත් රන්වන් වූ දිව්‍ය නාගරාජයකු සේ සුරක්ත වූ සිවුර මතුයෙහි තබාගෙන මෙසේ සිංහශෙය්‍යාවෙන් සැතපී වැදහොත් සේක.
එ වේලෙහි රාහු අසුරිඳු බුදුන්ගේ ශ්‍රීපාදමූලයට අවුදින් සිට සිරිපතුල් දෙක දැක සක්ලකුණු දෙකින් හා දෙදහසක් දැවීපෙලින් හා දෙසිය සොළොස් මඟුල්ලකුණෙන් විසිතුරු වූ, එ සිරිපතුල් දෙකින් මහ පවුරක් අස සිටිනා කුඩා කොල්ලකු සේ සැඟවී සිට, “මේ මහණ භවත් ගෞතමයන් කුඩා ය යි කියති. දැන් උන්ගේ පතුලේ කෙළවරෙක් මට නො පෙනෙයි. මේ කෙසේ වූ විස්මයෙක් දෝ හෝ”යි සිත සිතා බල බලා සිටියේ ය. එ වේලෙහි ස්වාමි දරුවෝ මහ මේ ගබක් බැනනැංගා සේ බ්‍රහ්මනාදයෙන් “රාහු අසුරිඳු එසෙවී එසෙවි කුමක් බල යි දැ”යි වදාළ සේක. ඒ ශබ්දය අසා ‘මහණ භවත් ගෞතමයෙනි! තොපගේ පත්ලෙහි කෙළවරක් බලමි”යි කී ය. බුදුහු වදාරණ සේක් “රාහු අසුරිඳ! තා මෙ තැන් පටන් භවාග්‍රය දක්වා බල ත් මාගේ පත්ලෙහි කෙළවරෙක් තට නො පෙනෙන්නේ ම ය”යි වදාළ සේක.
රාහු අසුරිඳු බුදුන්ගේ ශබ්දය ඇසී කඩතුරාවක් මුවාවෙහි සිට කථා කරන්නකු සේ බුදුන්ගේ ශ්‍රි පාදයෙන් මුවාව ගොස් ශ්‍රී මුඛය තවම දැක්ක නො හේ ම ය. එසේ හෙයින් රාහු අසුරිඳු “මෙ බඳු වූ සිරි පතුල් දෙකක් හා මෙ බඳු වූ මධුරනාද ඇති භවත් ගෞතමයන්ගේ ශ්‍රී මුඛය කලී ඉතා හොබනේ ය යි මුහුණ බලමි”යි සිතාලා සාරදහස් අටසියක් යොදුන් පමණ ඒ සා මහත් උස ඇති ඒ අසුර රාජයා අහස් මුදුනෙහි තුබූ සඳක් බලන කුඩා කොල්ලකු සේ අක්පත්ලෙන් එසෙවි එසෙවි සැරහි සැරහී කර නඟා බලනුයේ බුදුන්ගේ ශ්‍රී මුඛය දැක්ක නොහී එ වේලෙහි උස මහතිමි යි යන අභිමානයෙක් ඇත්නම් මහමෙර ගල ළඟට පැමිණි උදුන් කැටක් සේ අභිමාන ශූන්‍ය ව “ස්වාමීනි! බුදුරජාණෙනි! නුඹගේ මහිම නොදැන නුඹ ම උස්මහත් බව නො දැන නුඹම ලෝකස්වාමි යයි නොදැන මෙතෙක් කල් නුඹ වැනි උතුමකු කරා නො ආයෙමි. අද පටන් නුඹගේ ගැත්තෙමි. නුඹගේ ම පා වඳිමි. නුඹගේ ම සරණයෙමි. ගැති ශ්‍රී මුඛය දැක පව් ගෙවා ගන්නා කැමැති ය”යි ආරාධනා කෙළේ ය. එ වේලෙහි ස්වාමිදරුවෝ මහ මේගබක් පලා සඳමඬලක් පෑවා සේ තමන් වහන්සේගේ ශ්‍රි මුඛය ඕහට දක්වාලා බණ වදාළසේක. එ වේලෙහි සුවාසූ දහසක් දෙවියෝ අමාමහ නිවන් දුටහ. අසුරයන් හා පරනිර්මිත වශවර්තීන් අච්ඡන්‍දික-අභව්‍ය වන බැවින් ඔවුන් අධිගමයට නො පැමිණෙන හෙයින් ඒ රාහු අසුරිඳු මාර්ගඵලයක් නො ලදත් ශරණ ශීලයෙහි පිහිටා සද්ධර්ම ප්‍රීතින් මත් ව තමාගේ සසියයක් යොදුන් දිග ඇති අතුල් දෙක ඉස්මුදුනෙහි තබාගෙන බුදුන්ට තුන්යලක් නමස්කාර පූජා කොට තමාගේ භවනයට ම ගියේ ය.
මෙසේ උසමහතට අභිමාන ගත් රාහු අසුරෙන්‍ද්‍රයන් පවා තමන් වහන්සේගේ බුද්ධමහිමයෙන් ම අභිමාන ශූන්‍යකොට ඔවුන් විසින් කරන ලද මෙසේ වූ නමස්කාර පූජා ලැබීමට සුදුසු හෙයිනුත් දේවා‘තිදේව වූ, ශක්‍රා‘තිශක්‍ර වූ, බ්‍රහ්මා‘තිබ්‍රහ්ම වූ මාගේ ස්වාමිදරුවෝ අර්හත් නම් වන සේක.
තව ද: මෙ ම පූර්වාරාමයෙහි දි සත් හැවිරිදි සුමන සාමණේරයන්ගෙන් ලද ප්‍රතිපත්ති පූජා නම් කවර? යත්; මේ එහි පිළිවෙල කථාව ය: