මෙසේ සසර ජාති සහස්‍රෙයහි නොයෙක් බන්‍ධනයෙන් බුදුන් ගළවා උපකාරී ව අවුදින් දැන් මේ බුදු වන ජාතියෙහි කාමබන්‍ධනයෙන් අනුබල ව ගළවා සිත් සේ ධ්‍යාන භූමියෙහි ඇවිදුනාවන් කෙළේ ය. මෙසේ මෙසේ උහු උපකාරී ව ආ හෙයින් බෝසතාණෝ ඔහු අස්වසා “තා පසු ව මහණ කරවා ගනිමි“ යි කියා සන්හිඳුවාලා පළඳනා හා අශ්වයා ඕහට පාවා දී මෙසේ සිතූ සේක. “මේ මාගේ හිසකෙස් වැටිය තපසට සරුප් නොවෙයි. කෙසේ හරිම් දෝ හෝ”යි සිතා බෝධිසත්ත්‍වයන් හිස අල්වා කෙස් කැපීමට අනික් සුදුසු කෙනකුන් නැති හෙයිනුත් සිය අතින් ම කෙස්වැටිය කැපී ම හැම බුදුන්ගේ සිරිත් හෙයිනුත් කොපුවෙහි තිබූ මඟුල් කඩුව වලාකඩකින් හළ විදුලිය පතක් සේ හයා, දකුණතින් කඩුමිට ගෙන, වමතින් කෙස්වැටිය ගෙන, නිලුපුල් කලබක් සේ කපා හළ කල සිටි කෙස් දෑඟුල් පමණ ව දක්‍ෂිණාවර්ත ව නැමී සිරස හා සම ව හැලී ගිය. දැළි රැවුළු ද එසේ ම වී ය. නැවත ජීවිතාන්තය දක්වා කෙස් බෑව මැනවැ යි නැති ව එසේ ම පැවැත්ත.
ඉක්බිත්තෙන් බෝධිසත්ත්‍වයෝ අඳුන් රැසක් සේ කෙස් වැටිය අතින් ගෙන “ඉදින් ඒකාන්තයෙන් මම බුදුවෙම් නම් මේ කෙස්වැටිය ආකාශයෙහි රඳවයි. බුදු නොවෙම් නම් බිම වැටේව”යි අධිෂ්ඨාන කොට අහසට දැමූදෑ ය. එ කෙස්වැටිය සතර ගව්වක් අහසට පැන නැගී කාළහංස රාජයකු සේ ලීලොපෙත ව සිටියේ ය. එකෙණෙහි ශක්‍රදේවේන්‍ද්‍රයා දිවසින් බලා දැක සතර ගව්වක් උස ඇති රුවන් කරඬුවකින් ඒ කේශධාතු පිළිගෙන තමාගේ ශක්‍ර භවනයට ගෙන ගොස් සිළුමිණිසෑ නම් දාගැබක් මවා දෙදෙව් ලෝවැසියන් ගෙන දැන දක්වා පූජා කෙරෙයි. එසේ හෙයින් කියන ලදි:
ඡෙත්‍වාන මොලිං වරගන්‍ධ වාසිතං
වෙහාසයං උක්ඛිපි අග්ග පුග්ගලො,[1]
සහස්ස නෙත්තො සිරසා පටිග්ගහී
සුවණ්ණවඩ්ගොටවරෙන වාසවො - යි.
මෙසේ මාගේ බුදුන් කපා හළ කෙස්වැටිය පමණක් පවා ශක්‍රදේවේන්‍ද්‍රයා තමා මුදුනෙන් පිළිගෙන ශක්ති පමණින් පූජා කළ හෙයිනුත්, එසේ වූ පූජා විඳීමට සුදුසු හෙයිනුත්, මාගේ බුදුහු අර්හත් නම් වන සේක.
ඉක්බිත්තෙන් කෙස්වැටිය මෙසේ කපා බෝධිසත්ත්‍වයෝ “මේ මා හින තුබූ කසී සළුව තපසට සුදුසු නො වෙ”යි සිතූ දෑ ය. එ කෙණෙහි කාශ්‍යප බුදුන් සමයෙහි බෝසතුන්ට යහළු වූ ශුද්ධාවාස බ්‍රහ්මලෝකයෙහි වසන ඝටීකාර නම් මහාබ්‍රහ්ම රජ්ජුරුවෝ බුද්ධාන්තරයක් මුළුල්ලෙහි නො නැසී පැවැත්තා වූ මිත්‍රධර්මයෙන් යෙදුනාහු “අද මාගේ යහළුනූවෝ මහණ වෙමි යි සිතූහ. උන්ට මහණ පිරිකර ගෙන යෙමි”යි සිතා කල්පොත්පත්තියෙහි දී පියුම් පෙත්තෙහි මැවී තුබූ සතර වන අටපිරිකර ගෙනවුත් ශ්‍රී හස්තයෙහි තබාලූහ. එ කෙණෙහි බෝධිසත්ත්‍වයෝ බ්‍රහ්මයා දුන් සිවුරු පෙරව, උතුම් වූ තවුස් වෙස් ගෙන ඉන තුබූ සාටක යුග්මය අතින් ගෙන පෙර සේ ම ඉටා ආකාශයට දැමූදෑ ය. එදා සතර ගව්වක් ආකාශයට පැන නැගී ශ්වේත හංසරාජ යුග්මයක් සේ ලීලොපෙත ව සිටි කල මහාබ්‍රහ්මයා දොළොස් යොදුන් රුවන් කරඬුවකින් ඒ සළු ද. පිළිගෙන බඹලෝ ගෙන ගොස් සළුමිණිසෑ වඩා දැන් දක්වා මහත් වූ පූජා කෙරෙයි. මෙසේ තමන් වහන්සේ මණ වන දා ඇඳි සළුව දක්වා මහා බ්‍රහ්මයාට මුදුන් මල්කඩ වූ හෙයිනුත්, ඔහු තමා ශක්ති පමණින් පූජා කළ හෙයිනුත් එසේ වූ පූජා විඳීමට සුදුසු හෙයිනුත්, මාගේ බුදුහු අර්හත් නම් වන සේක.
මෙසේ මහණ වූ ඉක්බිත්තෙන් බෝසතාණෝ ඡන්නයා නම් අමාත්‍යයා ළඟට කැඳවා “යහළු! තෝ ශෝක නො කොට මාගේ කීමෙන් ගොස් මපියාණන් වහන්සේට හා මෑණියන් වහන්සේට හා යශෝධරා දේවීන්ට හා මා නිදුක් පරිදිත් ඉසකේ කපා මහණ වූ පරිදිත්, දෙවනුව ලොව්තුරා බුදුව මුත් තමන්ට දක්නට නො එන පරිදිත්, මා කෙරෙහි ශෝක නො කරන්ටත් මපියාණන් වහන්සේ මපුතු රහල් කුමරුවා බලා මා කෙරෙහි ශෝක නො කරන මෙපරිද්දෙන් කියයි සමුදුන් සේක. ඡන්නයා බෝධිසත්‍වයන් වැඳ ප්‍රදක්‍ෂිණා කොට ලා හඬ හඬා නික්මින. කන්ථක නම් අශ්වයා බෝසතුන් මහණ වූ පරිදිත්, ඡන්නයා හා සමග කරන කථාවත් දැන “නැවත මාගේ ස්වාමීහු දැක්මෙක් මට නැතැ”යි සිතා ශෝක කරනුයේ චක්‍ෂුඃපථය ඉක්මෙත් ඉක්මෙත් ශෝකාග්නින් ලය පැළී මිය රිදී කඳක් වැනි අස්කඳ බිම හෙළා එ කෙණෙහිම තවුතිසා භවනයෙහි කන්ථක නම් දිව්‍ය පුත්‍රව තුන් ගවු උස දිව්‍ය ශරීර ඇතිව දිව්‍ය පර්‍ෂදින් සෑදී දොළොස් යොදුන් දිව්‍ය ප්‍රාසාදයෙක පෙනී ගිය. ඒ ඡන්න නම් අමාත්‍යයාට ආදි එක ශෝකයෙක. අසුමළ පසු දෙවන ශෝකයෙන් පෙළෙන්නේ හඬා ගෙන වැලප වැලප නුවරට ගොස් මෙ පවත් සැල කෙළේ ය.
-
සක්‍යපුඞ්ගවො. ↑