99. බුදුව සත්ත්වයන් සසර දුකින් මිදවීම පතා සාරාසංඛ්‍ය කල්ප ලක්‍ෂයක් පෙරුම් පුරා බුදු බව ලැබූ තථාගතයන් වහන්සේ දහම් දෙසීමට පසුබට වූයේ කුමක් හෙයින් ද? බ්‍ර‍හ්මයා විසින් දහම් දෙසීමට ආරාධනා කළේ බුදුන් වහන්සේට ධර්‍මය අවබෝධ කර ගැනීමට සමත් අය ඇති බව නො පෙනුණු නිසා ද?

බ්‍ර‍හ්මයා ආරාධනා කළත් නො කළත් තථාගතයන් වහන්සේ ධර්‍මය දේශනා කරන්නාහ. දහම් දෙසීමට සිත නො නැමීම ධර්ම තත්ත්වය හා සත්ත්වයන් ගේ තත්ත්වය මෙනෙහි කිරීම නිසා වූවකි. සර්වඥත්වයට පැමිණ තමන් වහන්සේ විසින් අවබෝධ කර ගන්නා ලද ධර්මයේ තත්ත්වය ප්‍ර‍ත්‍යවේක්ෂා කළා වූ භාග්‍යවතුන් වහන්සේට තමන් වහන්සේ විසින් අවබෝධ කර ගන්නා ලද ප්‍ර‍තීත්‍ය සමුත්පාද ධර්‍මය හා නිර්‍වාණ ධර්‍මය මහාසාගරය සේ ගැඹුරු බවත්, පර්‍වතයකට යට වූ අබ ඇටයක් සේ ලෙහෙසියෙන් නො දැකිය හැකි බවත්, රෝමයක් සතට පලා ගත් කොටසක් සේ ඉතා සියුම් බවත්, අවබෝධ කර ගැනීම දුෂ්කර බවත් පෙනිණ. සත්ත්වයන්ගේ තතු බලන කල්හි මේ සත්ත්ව සමූහය ලෝභයෙන් ද්වේෂයෙන් මෝහයෙන් දෘෂ්ටියෙන් මානයෙන් ඊර්ෂ්‍යාවෙන් මාත්සර්‍ය්‍යයෙන් කිලිටි වී ඉන්නා බව, ඔවුන් ගේ සන්තාන කාඩිදිය පිර වූ සැළි සේ, කුණුදිය පිරවූ සැළි සේ, සත්ත්ව තෙල් තැවරුණු රෙදි කඩ සේ, අඳුන් ගෑවුණු අත් සේ අපවිත්‍ර‍ වී ඇති බව පෙනිණ. සත්ත්වයන් ගේ සැටියට උන් වහන්සේගේ ශාන්ත ප්‍ර‍ණීත සූක්ෂ්ම ධර්මය ඔවුනට නො ගැළපෙන බව පෙනීමෙන් තථාගතයන් වහන්සේ ගේ සිත පසුබට වීම සිදුවිය. වැඩි දුරටත් සත්ත්වයන් ගේ තතු බැලුවහොත් ඒ ධර්මය දේශනය කිරීමට සුදුසු සත්ත්වයන් උන් වහන්සේට පෙනෙනවා ඇත. උන්වහන්සේ දිනපතාම දහම් දෙසන්නේ ද ලෝකය දෙස බලා ඒ ධර්මය අවබෝධ කර ගැනීමෙහි සමත් සත්ත්වයන් තෝරාගෙන ය. උන් වහන්සේ ධර්ම දේශනයට සත්ත්වයන් තෝරා ගෙන එයට සූදානම් වන්නට කලින් ම බ්‍ර‍හ්මයා පැමිණ දහම් දෙසීමට ආරාධනා කෙළේය. බ්‍ර‍හ්මාරාධනාව ලබා ම දහම් දෙසීම සියලු බුදුවරයන් ගේ ධර්මතාවලින් එකකි. ඒ නිසා තථාගතයන් වහන්සේ ගේ සිත දහම් නො දෙසීමට නැමීම බ්‍ර‍හ්මාරාධනාව ලැබිය යුතු නිසා සිදු වූවක් ලෙස ද කිය යුතු ය.

එකල විසූ සත්ත්වයනට ලොවුතුරා බුදුවරයන් ගැන එතරම් දැනුමක් නො තිබිණ. ඔවුන් උසස් කොට සලකා ගෙන සිටියේ බ්‍ර‍හ්මයා ය. ඒ නිසා තථාගතයන් වහන්සේ ධර්ම දේශනය කරන්නේ බ්‍ර‍හ්මයා ගේ ආරාධනාවෙනැයි ඇසූ කල්හි බ්‍ර‍හ්මගරුක සත්ත්වයෝ ඒ ධර්මයට ගෞරවයෙන් ඇහුන්කන් දෙන්නාහ. ඒ ධර්මයට ද ගරු කරන්නාහ. බ්‍ර‍හ්මයා ගේ ආරාධනාවෙන් ඇති ප්‍රයෝජනය එය ය.