භාග්‍යවතුන් වහන්සේ කිරිපලු රුක් මුලින් නැගිට යලිත් අජපාල නුගරුක වෙත වැඩි සේක. ඒ රුක්මුලැ ඉන්නා උන් වහන්සේට මතු සඳහන් වන පරිදි වූ කල්පනාවෙක් ඇති විය.
“මා අවබෝධ කළ මේ සිවුසස් දහම් ගැඹුරු ය. සුව සේ දැක්ක නොහැකි ය. සුව සේ අවබෝධ කළ නො හැකිය. මා අවබෝධ කළ ලෝකෝත්තර ධර්මය ශාන්ත ය, ප්‍රණීත ය, තර්ක මාත්‍රයෙන් බැස ගත නො හැකි ය. ශූක්ෂ්මය, මනා ව පිළිපන් නැණැතියන් විසින් ම දත හැකි ය. මේ සත්ත්වයෝ තෘෂ්ණායෙන් දැඩි සේ බැඳී ගියෝ, එයින් මිදීමට තැත් නො කොට එයින් ම තෘප්තියට පැමිණ ඉඳිත්. ඥානාන්ධ වූ මොවුන් විසින් ප්‍රත්‍යයාකාර ධර්මය ද නිවන ද දත නොහැක්ක. ඥානාන්ධ ව ඉන්නා තුරු එය මොවුනට දෙසීම නිෂ්ඵල වෙහෙසීමෙකි. මා ඉතා පරිශ්‍රමයෙන් අවබෝධ කළ ගැඹුරු ධර්මය දෙසීමට තව ම යෝග්‍ය නො වේ. රාගයෙන් රක්ත ද්වේෂයෙන් ද්විෂ්ට වූවන් විසින් මෙය අවබෝධ කළ නො හැකිය. උඩු හොයට ගිය, සියුම්, ගැඹුරු, දුර්දර්ශ, ඉතා ශූක්ෂ්ම වූ චතුස් සත්‍යය රාගයෙන් රත් වූ අවිද්‍යා අඳුරු කඳින් වැසුණු සිත් ඇතියෝ නොදක්නාහ.”79
ධර්මයේ ගැඹුරු බවත්, සත්ත්වයන් දැඩි කෙලෙස් බැඳුම්වලින් බැඳී ඉන්නා තෙක් ම එය දෙසීම නිෂ්ඵල බවත් සිතීම් වශයෙන් භාග්‍යවතුන් වහන්සේට ඇති වූ මන්දෝත්සාහය දත් සහම්පති බඹ තෙම කැළැඹී ගියේ ය. දස දහසක් සක්වල දෙවි බඹුන් කැටි වැ “බණ අසා අවබෝධ කිරීමට වීර්‍ය්‍ය කරම්හ”යි උනන්දුව ඇති කැරැගෙන අවුත් බණ අසන්නට දැඩි ඕනෑකම දන්වා ආයාචන කරනුයේ,
“මගධ රටෙහි කෙලෙස් සහිත පුද්ගලයන් සිතා නිපැදවූ අශුද්ධ ධර්මයෙක් පෙරැ පහළ විය. එබැවින් වහන්ස, මේ අමා දොර (ධර්මය) විවෘත කළ මැනවි. නික්ලේශීන් වහන්සේ අවබෝධ කළ ධර්මය අසත්වා, සුප්‍රාඥයන් වහන්ස, සර්වඥයන් වහන්ස, සෙල් පව්වක් මුදුනැ සිටියකු හාත්පසැ පහත් පෙදෙසැ සිටියන් දක්නා සේ, ඔබ වහන්සේ ධර්මප්‍රාසාදයට නැඟී පහ වූ ශෝක ඇති සේක්, ශෝකයෙහි බට ජාති ජරා දුකින් මැඩුණු සත්ත්ව සමූහයා බලා වදාළ මැනැවි. වීරයන් වහන්ස. මාරසංග්‍රාමයෙන් ජයගත් මහෝත්තමයන් වහන්ස. සසර කතරින් සතුන් එ තෙර කරන නාථයන් වහන්ස, කාම නැමැති ණය නැති නිදහස් ශ්‍රේෂ්ඨයන් වහන්ස. නැඟී සිටිනු මැනව. දැන ගන්නෝ ඇති වෙති”යි කීය.80 මහබඹුහුගේ මෙහෙයීමෙන් බොහෝ දෙව් බඹුහු ධර්මාවබෝධයට උත්සාහවත් වූහ.
භාග්‍යවතුන් වහන්සේ බුදු ඇසින් ලොව බැලූ සේක. ඇසූ කෙණෙහි ම ධර්මය අවබෝධ කිරීමට තරම් මේරූ නුවණ ඇතියන් ද ලුහුඩින් වදාළක් ඒ ඇසූ කෙනෙහි අවබෝධ නොකට හෙතත් විස්තර කරන සෙමෙහි අවබෝධයට පොහොසතුන් ද බුද්‍ධ වචනය විස්තර ලෙස දැන ඉගෙන නුවණින් සලකමින් සත්පුරුෂාශ්‍රයය කිරීමෙන් ධර්මාවබෝධය කිරීමට තරම් ශක්ති ඇත්තන් ද, කිසි ලෙසකිනුත් මේ ජාතියේ දී ධර්මාවබෝධයට පෙහොසත් නො වූවන් ද යන සතර වැදෑරුම් පුද්ගලයන් දුටු සේක. දැක දහම් ඇසීමට බොහෝ සත්ත්වයන් සැරැසී ඉන්නා බැවින්, දැන් ධර්ම දේශනාවට කාලය යැයි සලකා, බ්‍රහ්මය, ප්‍රණීත වූ ධර්මය එය අවබෝධ කැරැගැන්මට උනන්දුව නැත්තවුනට දෙසීම පීඩාකරය” යන අදහසින් නො දෙසීමි. දැන් වනාහි බොහෝ දෙනා උත්සාහවන්තහ. කන් ඇත්තෝ (-දහම ඇසීමට) ශ්‍රද්ධාව විහිදුවත්වා! ඔවුනට අමාදොරවල් (ආර්‍ය්‍ය මාර්ග ද්වාරයෝ) හැර තබන ලදහ, නො වසන ලදහ”යි වදාළ සේක.
සහම්පති බඹ ද බුදුරජාණන් වහන්සේ තම අයැදුම පිළිගත් බව දැන ඔබ වැඳ පැදකුණු කොට දෙව් බඹ පිරිස් හා එතන්හි ම අතුරුදන් විය.