සමතිස් පාරමිතාව

කියන ලද පාරමිතා දශය අතුරෙන් එක එකක් පාරමිතාය, උප පාරමිතාය, පරමත්ථ පාරමිතාය යි තුන් තුන් ආකාර වේ. පුත්‍ර‍දාරාවන් හා බාහිර වස්තූන් පරිත්‍යාග කිරීම දාන පාරමිතා නමි. තමාගේ ලේ මස් ඇස් ඉස් ආදි ශරීරාවයවයන් පරිත්‍යාග කිරීම දාන උප පාරමිතා නමි. ජීවිතය පරිත්‍යාග කිරීම දාන පරමත්ථ පාරමිතා නමි.

පුත්‍ර‍දාර ධනාදිය කෙරෙහි ආලය හැර ගිහි ගෙයින් නික්මීම පැවිදිවීම නෛෂ්ක්‍ර‍ම්‍ය පාරමිතා නමි. ශරීරාවයවයන් කෙරෙහි ආලය හැර ගිහි ගෙයින් නික්මීම නෛෂ්ක්‍ර‍ම්‍යෝපපාරමිතා නමි. ජීවිතාශාව හැර ගිහි ගෙයින් නික්මීම නෛෂ්ක්‍ර‍ම්‍ය පරමාර්ථ පාරමිතා නමි.

පුත්‍ර‍දාර ධනාදිය කෙරෙහි ආලය හැර අනුන්ගේ යහපත ගැන නුවණ මෙහෙයා ක්‍රියා කිරීම ප්‍ර‍ඥා පාරමිතා නමි. ශරීරාවයවයන් කෙරෙහි ආලය හැර අන්‍යයන්ගේ යහපත පිණිස නුවණ මෙහෙයා ක්‍රියා කිරීම ප්‍රඥෝපපාරමිතා නමි. තමාගේ ජීවිතය ගැන අපේක්ෂා නොකොට අන්‍යයන්ගේ යහපත ගැන නුවණ මෙහෙයා ක්‍රියා කිරීම ප්‍ර‍ඥා පරමාර්ථ පාරමිතා නමි.

“පුත්‍ර‍දාර ධනාදිය පරිත්‍යාග කිරීමෙහි හා ඒවා කෙරෙහි ආලය හැර ශීල පූරණාදියෙහි ද වීර්‍ය්‍යය, වීර්‍ය්‍ය පාරමිතාවය. ස්වකීය ශරීරාවයව පරිත්‍යාග කිරීමෙහි හා ඒවා කෙරෙහි ආලය හැර ශීල පූරණාදියෙහි ද වීර්‍ය්‍යය, වීය්‍යෝපපාරමිතා නමි. ජීවිත පරිත්‍යාගයෙන් හා ජීවිතාශාව හැර ශීලාදිය පිරීමෙහි ද වීර්‍ය්‍යය, වීර්‍ය්‍ය පරමාර්ථ පාරමිතා නමි.

පුත්‍ර‍දාර ධනාදියට කරන හානි ඉවසීම ක්ෂාන්ති පාරමිතා නමි. තමාගේ ශරීරාවයවයන්ට හානි කරනු ඉවසීම ක්ෂාන්ත්‍යෝපපාරමිතා නමි. ජීවිතයට හානි කරනු ඉවසීම ක්ෂාන්ති පරමාර්ථ පාරමිතා නමි.

පුත්‍ර‍දාර ධනාදිය නිසා බොරු නො කියා සත්‍යය කීම සත්‍ය පාරමිතා නමි. ශරීරාවයවයන් ආරක්ෂා කර ගැනීම පිණිස ද බොරු නො කියා සත්‍යය ම කීම සත්‍යෝපපාරමිතා නමි. ජීවිතාරක්ෂාව නිසා ද බොරු නො කියා සත්‍යය ම කීම සත්‍ය පරමාර්ථ පාරමිතා නමි.

පුත්‍ර‍දාර ධනාදිය නිසා ද නො හරනා අධිෂ්ඨානය, අධිෂ්ඨාන පාරමිතා නමි. තමාගේ ශරීරාවයවයන් ආරක්ෂා කර ගැනීම සඳහා ද නො හරනා අධිෂ්ඨානය, අධිෂ්ඨානෝපපාරමිතා නමි. ජීවිතය රැකීම පිණිස ද නො හරනා අධිෂ්ඨානය, අධිෂ්ඨාන පරමාර්ථ පාරමිතා නමි.

පුත්‍ර‍දාර ධනාදියට අහිතයන් කෙරෙහි ද මෛත්‍රිය පැවැත්වීම මෛත්‍රී පාරමිතා නමි. ශරීරාවයවයන්ට අහිතයන් කෙරෙහි ද මෛත්‍රිය පැවැත්වීම මෛත්‍රී උප පාරමිතා නමි. තමාගේ ජීවිතයට අහිතයන් කෙරෙහි මෛත්‍රිය පැවැත්වීම මෛත්‍රී පරමාර්ථ පාරමිතා නමි.

පුත්‍ර‍දාර ධනාදිය කෙරෙහි හා ඒවාට හිතාහිතයන් කෙරෙහි මධ්‍යස්ථතාව උපේක්ෂා පාරමිතා නමි. තමාගේ ශරීරාවයවයන් කෙරෙහි හා ඒවාට හිතාහිතයන් කෙරෙහි මධ්‍යස්ථතාව උපේක්ෂෝපපාරමිතා නමි. ජීවිතය කෙරෙහි හා එයට හිතාහිතයන් කෙරෙහි මධ්‍යස්ථතාව උපේක්ෂා පරමාර්ථ පාරමිතා නමි.

ලොවුතුරා බුදු බවට පැමිණෙනු පිණිස පාරමිතා සමතිස ම පිරිය යුතුය. පසේ බුදු බව පතනුවන් විසින් පාරමිතා දශය හා උපපාරමිතා දශය ද පිරිය යුතුය. ශ්‍රාවක බෝධිය පතනුවන්ට පාරමිතා දශය පිරීම ම ප්‍ර‍මාණ වේ. (පාරමිතා ප්‍ර‍කරණය කියවීමෙන් වැඩි විස්තර දත හැකිය.)