ත්‍රිවිධ දාන සම්පත්තිය

දන් දීම කුඹුරු වැපිරීමක් වැනි ය. කුඹුරක් වැපිරීමෙන් බොහෝ ඵල ලැබෙන්නේ කුඹුරය, වපුරන වියය, ගොවියා ය යන තුන ම යහපත් වූ කල්හි ය. දන්දීමේ දී ප්‍ර‍තිග්‍රාහකයා කුඹුර වැනි ය. දෙන්නා වූ වස්තුව වපුරන විය වැනිය. දායකයා ගොවියා වැනි ය. හොඳ කුඹුරක හොඳ වියක් හොඳ ගොවියකු විසින් වපුල හොත් මහත් අස්වැන්නක් ලැබෙන්නාක් මෙන්, යහපත් කුඹර වැනි වූ ගුණවත් ප්‍ර‍තිග්‍රාහකයකු හට, යහපත් විය වැනි වූ ධර්මයෙන් උපයා ගත් වස්තුවක් කුඹුරු වැඩ හොඳින් දත් අනලස ගොවියකු වැනි වූ කම්පල හා ප්‍ර‍තිග්‍රාහකයන්ගේ ගුණ දැන ගැනීමට සමර්ථ වූ ද චේතනාත්‍ර‍ය පිරිසිදු කර ගැනීමට සමර්ථ වූ ද දායකයකු විසින් දෙන ලදුයේ නම් එයින් බොහෝ අනුසස් ඇත්තා වූ මහත් වූ කුශලයක් ලැබෙන්නේ ය. කුඹුරු වැපිරීම ගැන කියන ලද කරුණු තුනෙන් එකක් මුත් නො මනා වුවහොත් එයින් ලැබෙන ඵලය හීන වන්නාක් මෙන් දන් දීම සම්බන්ධයෙන් කී කරුණු තුනෙන් එකකුදු හීන වුව හොත් පුණ්‍ය ඵලය ද හීන වේ. හීනවීමය යි කියනුයේ කිසිම ඵලයක් නො ලැබී යාම නොව, ඵල අඩුවීම ය. හොඳ ම ප්‍ර‍තිග්‍රාහකයකු සොයා ගෙන දන් දීම යහපති. එබැවින්:

“විචෙය්‍ය දානං දාතබ්බං - යත්ථ දින්නං මහප්ඵලං

විචෙය්‍ය දානං දත්වාන - සග්ගං ගච්ඡන්ති දායකා”

යනු වදාරන ලදි. “යම් තැනකට දෙන දන මහත් ඵල වේ ද එතැ සොයා දන් දිය යුතුය. විමසා දන්දීම හේතු කොට දායකයෝ ස්වර්ගයට යන්නාහ.” යනු එහි තේරුමයි.

“විචෙය්‍ය දානං සුගතප්පසත්ථං

යෙ දක්ඛිණෙය්‍යා ඉධ ජීවලොකෙ

එතෙසු දින්නානි මහප්ඵලානි

බීජානි වුත්ථානි යථා සුඛෙත්තෙ”

“මේ ලෝකයෙහි යමෙක් දක්ෂිණේයයෝ වෙත් ද ඔවුන් සොයා තෝරා ගෙන දන් දීම බුදුන් වහන්සේ විසින් පසස්නා ලද්දේ ය. යම් සේ යහපත් කුඹුරක වපුළ විය බොහෝ ඵල ගෙන දෙන්නේ ද එමෙන් ම තෝරා ගත් ගුණවතුන්ට දෙන දානය බොහෝ ඵල ගෙන දෙන්නේ ය” යනු එහි තේරුම යි.

“උජ්ජංගලෙ යථා ඛෙත්තෙ - බීජං බහුකම්පි රොපිතං

න විපුලං ඵලං හොති - න පි තොසෙති කස්සකං

තථෙව දානං බහුකං - දුස්සීලෙසු පතිට්ඨිතං

න විපුලං ඵලං හොති - නපි තොසෙති දායකං”

“තද වූ බිම් ඇත්තා වූ කුඹුරෙහි බොහෝ බීජයන් රෝපණය කෙළේ ද බොහෝ ඵල ඇති වන්නේ නො වේ. ඒ ගොවිතැන ගොවියා සතුටු කර වන්නක් ද නො වේ. එමෙන් බොහෝ වූ ද දාන වස්තුව දුශ්ශීලයන් හට දෙන ලද්දේ ද මහත් ඵල ඇති කරන්නේ නොවේ. දායකයාගේ සිත සතුටු කරවන්නේ ද නොවේ.” යනු එහි තේරුම ය.

“යථා පි භද්දකේ ඛෙත්තෙ - බීජං අප්පම්පි රොපිතං

සම්මා ධාරං පවෙච්ඡන්තෙ - ඵලං තොසෙති කස්සකං

තථෙව සීලවන්තෙසු - ගුණවන්තෙසු තාදිසු

අප්පකම්පි කතං කාරං - පුඤ්ඤං හෝති මහප්ඵලං”

“යම් සේ යහපත් කුඹුරක රෝපණය කරන ලද්දා වූ මඳ වූ ද බීජ සමූහය මනාකොට වැසි වටනා කල්හි එයින් හට ගන්නා ඵලය ගොවියා සතුටු කරවන්නේ ද, එමෙන් සිල් ඇත්තා වූ ගුණවත් වූ ලාභාලාභාදියෙහි සමාන පැවතුම් ඇත්තා වූ පුද්ගලයන් කෙරෙහි කරන ලද්දා වූ මඳ වූ සත්කාරය වූ පින මහත්ඵල වේ” ය යනු එහි තේරුම යි.