බුද්ධකාරක ධර්‍ම

පාරමිතාවෝ නම් කවුරුද? ඒ පාරමිතාධර්මයන් කෙසේ පිරියයුතුද? යත්:

මහත්වූ බෝධිසත්ත්‍වවරයන්ගේ උත්තමප්‍රතිපත්තිය මා විසින් කියනු ලබන්නීය. එකඟවූ සිත් ඇතිව සත්පුරුෂයෙනි! මනාකොට අසව්.

දානශීලාදිගුණවිශේෂය හා යෙදීම හේතුකොටගෙන සත්වොත්තම බැවින් උත්කෘෂ්ටමහාසත්ත්‍වයෝ නම් බෝධිසත්ත්‍වවරයෝය ඔවුන්ගේ ස්වභාවය හා දානාදික්‍රියාව පාරමිතා නම්වේ. ඒ පාරමිතාවෝ දශවිධ වන්නාහ. කෙසේද? යත්:- භාග්‍යවත් වූ සියලු ධර්මයන් අනාවරණඥානයෙන් දත්තා වූ සර්වඥතාඥානයෙන් දත්තා වූ නික්ලේශී වූ ඒ සම්‍යක්සම්බුදුරජාණන් වහන්සේ විසින්,

“විචිනන්තො තදා දක්ඛිං පඨමං දානපාරමිං,

පුබ්බකෙහි මහෙසීහි අනුචිණ්ණංමහාපථං”

යනාදි ක්‍රමයෙන් දානපාරමිතාය - ශීලපාරමිතාය - නෛෂ්ක්‍රම්‍යපාරමිතාව - ප්‍රඥාපාරමිතාය - වීර්යපාරමිතාය - ක්‍ෂාන්තිපාරමිතාය - සත්‍යපාරමිතාය - අධිෂ්ඨානපාරමිතාය - මෛත්‍රීපාරමිතාය - උපෙක්‍ෂාපාරමිතාය යන දශවිධපාරමිතාධර්මයන් දක්වා මෙයින් මත්තෙහි අතීතාදි කාලත්‍රයවර්ති වූ අන් බුද්ධකාරකධර්මයෙක් නම් නැතැයි සනිටුහන් කොට,

‘එත්තකායෙව තෙලොකෙ යෙධම්මා බොධිපාචනා,

තදු’ද්ධං නත්‍ථි අඤ්ඤත්‍ර දළ්හං තත්‍ර පතිට්ඨහ.

වදාරණලද බැවින්ද, ‘කතිනුඛො භන්තෙ බුද්ධකාරකාධම්මා දස ඛො සාරිපුත්ත බුද්ධකාරකාධම්මා කතමෙදස! දානං ඛො සාරිපුත්ත බුද්ධකාරකොට ධම්මො සීලංඛො සාරිපුත්ත බුද්ධකාරකො ධම්මො නෙක්ඛම්මංඛො සාරිපුත්ත බුද්ධකාරකොධම්මො පඤ්ඤාඛො සාරිපුත්ත බුද්ධකාරකොට ධම්මො විරියං ඛො සාරිපුත්ත බුද්ධකාරකොධම්මො ඛන්තී ඛො සාරිපුත්ත බුද්ධකාරකොධම්මො සච්චං ඛො සාරිපුත්ත බුද්ධකාරකොධම්මො අධිට්ඨානං ඛො සාරිපුත්ත බුද්ධකාරකොධම්මො මෙත්තා ඛො සාරිපුත්ත බුද්ධකාරකො ධම්මො උපෙක්ඛා ඛො සාරිපුත්ත බුද්ධකාරකො ධම්මො ඉමෙඛො සාරිපුත්ත බුද්ධකාරකා ධම්මා”යි මෙසේ බුදුරජාණන් වහන්සේ මේ දසපාරමිතාව වදාළසේක. මෙසේ වදාරා එයින් මත්තෙහි,

“දානං සීලඤ්ච නෙක්ඛම්මං පඤ්ඤා විරියෙන පඤ්චමං,

ඛන්ති සච්චමධිට්ඨානං මෙත්තු’පෙක්ඛා’ති තෙදස.”

වදාරණ ලද බැවින්ද,

“දසතො පාරමී නත්‍ථි දසතො නත්‍ථි ඌනකා,

අනූනානාධිකා සබ්බා පූරිතා දසපාරමි.”

වදාරණ ලද බැවින් ද, ඒ පාරමීධර්මයෝ දශවිධ වන්නාහ.

අනු මාතෘකා