19. සම්ප්‍ර‍යුක්ත ප්‍ර‍ත්‍යය

චිත්ත චෛතසිකයෝ අතරක් නැති සැටියට ඔවුනොවුන් හා ඒකෝත්පාදාදි ලක්ෂණ වලින් බැඳී වෙන් නො කළ හැකි සැටියට ඔවුනොවුන් මිශ්‍ර‍ත්වයට පැමිණ උපදනා ධර්මයෝ ය. චිත්ත චෛතසිකයන්ගේ ඒ මිශ්‍ර‍ණයට සම්ප්‍ර‍යුක්ත යයි කියනු ලැබේ. එසේ මිශ්‍ර‍ව උපදනා වූ ධර්මයන්ට තමන් හා මිශ්‍ර‍ත්වයට පැමිණෙන අන්‍ය ධර්මයන්ගේ මිශ්‍ර‍ භාවයෙන් ලැබිය යුතු සහයෝගය නො ලැබ නූපදිය හැකිය. එක් ධර්මයකට ඉපදීමට එය හා මිශ්‍ර‍ වන අන්‍ය ධර්මයන්ගේ සහයෝගය ලැබිය යුතු ය. එබැවින් මිශ්‍ර‍ව උපදනා වූ එක් එක් ධර්මයක් ඒ ඒ ධර්මය හා මිශ්‍ර‍ව උපදනා වූ ධර්මයන්ගේ උත්පත්තියට උපකාර වේ. එබැවින් ඔවුනොවුන් මිශ්‍ර‍ව උපදනා වූ චිත්ත චෛතසිකයෝ සම්ප්‍ර‍යුක්ත ප්‍ර‍ත්‍යය නම් වෙති. අන්‍ය ධර්මයන් හට තමා මිශ්‍ර‍ත්වයට පැමිණීමට ඉඩ දෙන බව හා තමා අන්‍ය ධර්මයන් හා මිශ්‍ර‍ත්වයට පැමිණෙන බව ද සම්ප්‍ර‍යුක්ත ශක්තිය ය. මෙය නාම ධර්ම විෂයෙහි පමණක් ලැබෙන ප්‍ර‍ත්‍යයෙකි.

සම්ප්‍ර‍යුක්ත ප්‍ර‍ත්‍යයේ ත්‍රි රාශිය

ඔවුනොවුන්ට ප්‍ර‍ත්‍ය වන එකුන් අනූ චිත්තය ය, චෛතසික දෙපනසය යන ප්‍ර‍වෘත්ති ප්‍ර‍තිසන්ධි සකල නාමධර්මයෝ සම්ප්‍ර‍යුක්ත ප්‍ර‍ත්‍යය ධර්මයෝ ය.

ඔවුනොවුන්ගෙන් ප්‍ර‍ත්‍යය ලබන එකුන් අනූ චිත්තයය, චෛතසික දෙපනසය යන ප්‍ර‍වෘත්ති ප්‍ර‍තිසන්ධි නාමස්කන්ධයෝ සම්ප්‍ර‍යුක්ත ප්‍ර‍ත්‍යයේ ප්‍ර‍ත්‍යයෝත්පන්නයෝ ය.

චිත්තජ රූපය, ප්‍ර‍තිසන්ධි කර්මජ රූපය, බාහිර රූපය, ආහාරජ රූපය, සෘතුජ රූපය, අසංඥ සත්ත්ව කර්මජ රූපය, ප්‍ර‍වෘත්ති කර්මජ රූපය යන මොහු සම්ප්‍ර‍යුක්ත ප්‍ර‍ත්‍යයේ ප්‍ර‍ත්‍යනීක ධර්මයෝ ය.