89. උපන් කෙණෙහි සිද්ධාර්ථ කුමාරයන් සත් පියවර ගමන් කෙළේ කෙසේ ද? නග්නව ම ද? වස්ත්‍ර‍ හැඳගෙන ද?

එදා සිද්ධාර්ථ කුමාරයන් වහන්සේ සත් පියවර ගමන් කෙළේ අහසින් ද? නැතහොත් පොළොවෙහි ද? මහා ජනයාට පෙනෙන ලෙස ද? නො පෙනෙන ලෙස ද? නග්නව ද? නැතහොත් වස්ත්‍ර‍ හැඳගෙන ද? ළදරුවකු ලෙස ද? නැතහොත් වැඩිවිය පැමිණියකු ලෙස ද? ඉන්පසු කුමාරයන් එසේ ම සිටියේ ද? නැතහොත් ළදරුවකු වශයෙන් ද? යන මේ ප්‍ර‍ශ්න අතීතයෙහි ලෝහ ප්‍රාසාදයේ යට මහලෙහි සංඝයා ගේ රැස්වීමක දී ඇති වූ බවත්, ඒ ප්‍ර‍ශ්න නොයෙක් කරුණු ගෙන හැර දක්වා තේපිටක චූලාභය තෙරුන් වහන්සේ විසින් විසඳූ බවත් ආශ්චර්‍ය්‍යධර්මසූත්‍ර‍ අටුවාවෙහි දක්වා තිබේ. චූලාභය තෙරුන් වහන්සේ කළ අවසාන තීරණය එහි මෙසේ දක්වා ඇත්තේ ය.

“මහාපුරිසො පඨවියං ගතො, මහාජනස්ස පන ආකාසෙන ගච්ඡන්තො විය අහොසි. දිස්සමානො ගතො, මහාජනස්ස පන අදිස්සමානො විය අහොසි. අචෙලකො ගතො, මහාජනස්ස පන අලංකත පටියත්තො විය උපට්ඨාසි. දහරොව ගතො, මහාජනස්ස පන සොළස වස්සුද්දෙසිකො විය අහොසි. පච්ඡා පන බාලදාරකොව අහොසි. න තාදිසොති.”

“මහාපුරුෂ තෙමේ පොළොවෙහි ම ගියේ ය. මහා ජනයාට අහසින් යන්නාක් මෙන් හැඟුණේ ය. පෙනෙමින් ම ගියේය, මහා ජනයාට නො පෙනෙමින් යන්නාක් මෙන් හැඟුණේ ය. නග්නව ම ගියේය, මහා ජනයාට අලංකාරයෙන් පිළියෙල වී යන්නාක් මෙන් වැටහිණ. ළදරුවකුව ම ගියේය, මහාජනයාට සොළොස් අවුරුදු වියෙහි සිටියකු සේ හැඟිණ. පසුව ළදරුවෙක් ම විය. මහා ජනයාට හැඟුණු පරිදි නො වීය.” මේ ඒ පාඨයේ තේරුම ය. තෙරුන් වහන්සේ විසින් මෙසේ ප්‍ර‍ශ්නය විසඳූ කල්හි එහි රැස්වූවෝ තෙරුන් වහන්සේ බුදුන් වහන්සේ විසින් විසඳන්නාක් මෙන් විසඳූහයි සතුටු වූහ. මේ කාරණය මහාපදාන සූත්‍ර‍ අටුවාවෙහි ද මෙසේ ම දක්වා තිබේ. මහාසත්ත්වයන් වහන්සේ වඩනා කල්හි ඡත්‍ර‍චාමරාදි රාජභාණ්ඩ ගෙන දෙවියෝ ද උන් වහන්සේ අනුව ගමන් කළහ. බෝසතාණන් වඩනා කල්හි අහසෙහි ඡත්‍රාදිය පමණක් පෙනුණු බවත් ඒවා ගෙන සිටි දෙවියන් නො පෙනුණු බවත් කියා තිබේ.

බෝසතාණන් වහන්සේ ගේ මේ ගමන දැක්වීම සඳහා රටේ පතුරුවා ඇති පියුමක් මත ඉන්නා නග්න ළමයකු ගේ චිත්‍ර‍ය කාරණයට සුදුසුදැයි කල්පනා කළ යුතු ය.