87. බුදුවරයන් වහන්සේලා සැම කුලවල අයට ම එක සැටියට සලකනවා නම්, කුල භේදය නො සලකනවා නම්, මව්කුස ඉපදීමට කුලය බලන්නේ කුමට ද? සෑම කුලවල අයට බුදුබව නො ලැබිය හැකි ද?

කුලය බුදුබව ලැබීමට කරුණක් හෝ බාධාවක් නො වේ. ධර්මානුකූලව කිය යුත්තේ කවර කුලයක කෙනකුට වුව ද බුදුබව ලැබිය හැකි බව ය. ලෝකයා විසින් පහත් කොට සලකන කුලය බුදුවී කරන වැඩවලට බාධාවකි. පහත් කුලයක කෙනකු ලොවුතුරා බුදු වුවහොත් උසස් කුලයේය කියා සිටින අය ඒ බුදුන් දෙසන දහම පිළිගැනීමටත්, ඒ බුදුන් කරා යාමටත්, ඒ බුදුන්ට ගරුබුහුමන් කිරීමටත්, ඒ බුදුන් ගේ ශ්‍රාවකයන් වීමටත් කැමති නො වන්නාහ. ඒ නිසා ඒ බුදුන්ට තමන් අවබෝධ කර ගත් ධර්මය උසස් කුලවල අයට දීම අපහසු වන්නේ ය. කුලවාදයේ නිසරු බව, කුලය අනුව කෙනකු උසස් පහත් නො වන බව, පහත් කුලයක උපන් කෙනකු කීව ද, උසස් කුලවල අය නො පිළිගන්නාහ. එය පිළිගන්නේ ද උසස් කුලයක කෙනකු කියතහොත් ය. පහත් කුලයක උපන් කෙනකු බුදු වුවහොත් ඒ බුදුනට අවමන් කොට ද බොහෝ දෙනෙක් අපාගත වන්නාහ. එයත් සැලකිය යුතු කරුණකි. මේ කරුණු නිසා මහබෝසත්හු බුදුවන ජාතියේ ඉපදීමට කුලය බැලීම ද ධර්මතාවක් වශයෙන් කරන්නාහ. ඒ ඒ කාලයට දඹදිව යම් කුලයක් උසස් ය කියා මනුෂ්‍යයන් පිළිගනිත් නම් ඒ කුලයේ ම මහ බෝසත්හු උපදනාහ. එසේ උසස් කුලයක් බලා එහි ඉපදීම බුදුවරුන් විසින් කුලභේදය පිළිගැනීමක් නො වේ. බුදුන් වහන්සේ කුල ගැන දේශනය කර ඇත්තේ :-

“න ජච්චා වසලො හොති න ජච්චා හොති බ්‍රාහ්මණො

කම්මනා වසලො හොති කම්මනා හොති බ්‍රාහ්මණො”

කියා ය. “ඉපදීමෙන් වසල නො වන්නේ ය. ඉපදීමෙන් බ්‍රාහ්මණ නො වන්නේ ය. කරන වැඩවලින් ම වසල වන්නේ ය. කරන වැඩවලින් ම බ්‍රාහ්මණ වන්නේ ය.” යනු එහි තේරුම ය.